تحلیل مدیریت سود با استفاده از تغییر طبقه بندی هزینه های عملیاتی به هزینه های غیرعملیاتی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

اهمیتی که سود حسابداری برای استفاده کنندگان از اطلاعات مالی دارد، باعث شده است که مدیریت واحد تجاری توجه خاصی به مبلغ، نحوه تهیه و ارائه آن نماید. بنابراین همواره این نگرانی و مشکل وجود دارد که سود به عنوان یکی از مهمترین شاخص های عملکرد مالی شرکت ها، توسط مدیران که در تضاد منافع بالقوه با سهامداران عادی قرار دارند، با اهداف خاصی، مدیریت شده باشد. در مطالعه حاضر، ترفند جدیدی از مدیریت سود معرفی می گرددکه به تازگی مورد توجه محققان حسابداری قرار گرفته است. در این روش، مدیران قادرند بدون تغییر در سود خالص، با صرف کمترین هزینه و همچنین کمترین امکان ردیابی توسط حسابرسان و سایر ناظران مالی،طبقه بندی گمراه کننده ای از اقلام صورت سود و زیان ارائه داده و از این طریق برتصمیمات سرمایه گذاران اثر بگذارند. پژوهش حاضر به دنبال پاسخی به این سوال می باشد که مدیریت در کدامیک از میان دوره های مالی و یا تحت چه شرایطی، انگیزه بیشتری برای به کارگیری مدیریت سود از طریق تغییرطبقه بندی هزینه های عملیاتی به هزینه های غیرعملیاتی دارد؟ به منظور پاسخگویی به سوال پژوهش، سه فرضیه اصلی و دو فرضیه فرعی تدوین شده است. برای آزمون فرضیه ها تعداد 980 سال- فصل-شرکت از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1384 الِِی 1388 به عنوان نمونه انتخاب گردید. در این پژوهش از مدل رگرسیونی تک متغیره و چند متغیره استفاده شده است. به منظور تخمِِین مدل هاِِی پژوهش ابتدا ماناِِیِِی متغِِیرها مورد بررسِی قرار گرفت و سپس با استفاده از آزمون f لِِیمر و آزمون هاسمن روش تخمین مشخص گردِید که از روش تابلویی و تلفیقی استفاده گردِید است. نتیجه حاصل از آزمون فرضیه اصلی اول حاکی از آن است که تغییر طبقه بندی هزینه ها در میان دوره مالی چهارم در مقایسه با سایر میان دوره های مالی فراگیر تر است. نتایج آزمون فرضیه اصلی دوم نشان می دهد که در میان دوره های مالی که توانایی مدیران برای دستکاری اقلام تعهدی محدود می باشد آنها انگیزه ی بیشتری برای تغییر طبقه بندی هزینه ها نداشته و لذا این فرضیه رد می شود. آزمون فرضیه فرعی اول گویای این است که مدیران برای غلبه بر سود عملیاتی میان دوره مالی سال قبل، انگیزه زیادی برای به کارگیری این نوع از مدیریت سود دارند. در نهایت، نتیجه آزمون فرعی دوم نشان می دهد که تغییر طبقه بندی هزینه ها در میان دوره های مالی که سود عملیاتی ناچیز می باشد، فراگیرتر از سایر میان دوره های مالی نمِِی باشد. واژگان کلیدی : مدیریت سود، سود عملیاتی، هزینه های غیرعملیاتی، هزینه های عملیاتی، میان دوره مالی